Witajcie w ostatnie dni starego roku 2016 ! :)
Dzisiaj temat lekki i przyjemny, a mianowicie kilka słów na temat praw , które rządzą w chemii.
Wszędzie mamy styczność z pewnymi zasadami, regułami itp. Jadąc samochodem, musimy przestrzegać pewnych przepisów drogowych, aby nie doszło do kolizji czy wypadku. Każdy z nas ma również zasady moralne i etyczne, które wskazują nam co jest dobre a co złe.
Podobnie jest i w przypadku chemii- aby móc ją zrozumieć i żeby każdy mógł interpretować ją tak samo, musimy "przestrzegać" pewnych praw chemicznych.
Omówimy podstawowe i najważniejsze prawa, którymi posługuje się każdy chemik :)
PRAWO ZACHOWANIA MASY
Jest to prawdopodobnie najważniejsze prawo, informujące nas o tym, że:
"Masa w układzie zamkniętym i izolowanym, podczas przemian i oddziaływań fizycznych oraz reakcji chemicznych jest wielkością stałą"
Oznacza to, że jeśli substraty o danej masie ulegną reakcji to otrzymane produkty będą posiadały taką samą masę. Oczywiście istotny jest fakt, że reakcja musi zachodzić w układzie zamkniętym, ponieważ, gdyby produktem był gaz (np. wodór) w układzie otwartym "uciekłby" , co spowodowałoby, że masa otrzymanych produktów nie byłaby już taka sama, ale mniejsza.
Prawo to w wielkim skrócie można zapisać w następujący sposób:
masa substratów = masa produktów
Prawo to zostało opracowane w 1760 r. przez Rosjanina M. Łomonosow'a oraz nieco poźniej w 1785r. przez Francuza A.Lavoisier'a.
Jest ono bardzo potrzebne w praktyce chemii, ponieważ pozwala na określenie masy związków uczestniczących w reakcjach chemicznych, znając jej przebieg. :)
I co najważniejsze-przykłady:
Nasza teoria, że : masa substratów = masa produktów jest sprawdzona.
Ale, żeby masy były zgodne muszą również zgadzać się ilości atomów danego pierwiastka :
Po jednej stronie reakcji jak i po drugiej musi być zgodna ilość atomów danego pierwiastka. Dlatego też, skoro po lewej stronie mamy 4 atomy miedzi to i po drugiej również musi być 4 atomy miedzi. ( Pamiętajmy !)
PRAWO STAŁOŚCI SKŁADU ( Prawo Prousta)
Prawo stworzone przez J.Proust'a w 1779 r., mówiące, że :
"Każdy związek ma stały i niezmienny skład ilościowy, co oznacza , że stosunek wagowy pierwiastków wchodzących w skład danego związku jest zawsze stały i jednakowy"
Oznacza to, że :
Każda cząsteczka składa się z określonej liczby atomów. Masa atomów jest
stała i w reakcjach chemicznych nie ulega zmianie. Stosunki wagowe
atomów w danej cząsteczce są stałe bez względu na metody otrzymywania
danego związku.
Pokażmy na przykładzie:
Gdyby w reakcji użyto np więcej siarki (powiedzmy 3 g a nie 2 g jak jest w przykładzie), wtedy przekroczyłoby to stosunek wagowy, który zawsze jest stały i całość nie przereagowałaby, a wręcz przeciwnie: nadmiar siarki (1 g) nie wziąłby udziału w reakcji.
PRAWO STAŁYCH STOSUNKÓW WIELOKROTNYCH
Stworzone przez J.Daltona w 1808 r.:
"Jeżeli dwa pierwiastki tworzą ze sobą dwa lub więcej związków, to ilości wagowe jednego z nich, łączące się w tych związkach z tą samą ilością wagową drugiego pierwiastka mają się do siebie jak proste liczby naturalne."
Idealnym przykładem będą związki tlenków azotu:
PRAWO AVOGADRA
" W jednakowych objętościach różnych gazów, w tych samych warunkach temperatury i ciśnienia znajduje się tyle samo cząsteczek"
O liczbie cząsteczek mówi tak zwana liczba Avogadro :
V= 22,4 dm3
p=1013,25 hPaT=273 K
Zmieniając
warunki zmienia się liczba cząsteczek.
PRAWO OBJĘTOŚCIOWE GAY-LUSSAC'a
Opracowane w 1805 r. przez : L.J. Gay-Lussaca, które mówi:
"Objętości substancji gazowych (mierzone w tej samej temperaturze i pod tym samym ciśnieniem) biorących udział w danej reakcji chemicznej mają się do siebie jak proste liczby naturalne."
A w praktyce:
Zostały omówione najważniejsze prawa, bez których praca chemika nie miałaby sensu :) Oprócz omówionych jest jeszcze wiele innych , o których będzie mowa przy omawianiu danego zagadnienia bezpośrednio związanego z danym prawem.
Dlatego zapraszam do śledzenia dalszych postów, już w nowym roku 2017 :)
Z okazji zbliżającego się Nowego Roku,
życzę wszystkim, aby rok 2017 przyniósł mało zmartwień a wiele powodów do szczęścia,
spełnienia wszystkich marzeń,
sukcesów w życiu zawodowym/szkolnym i prywatnym :)
A dla tych, którzy mają problemy z zagadnieniami chemicznymi w szkole czy poza nią, życzę aby chemia stała się ciekawa i przyjemna ! :)
Wszystkiego Dobrego ! :)
